3 grupy czynności bankowych

Ustawa prawo bankowe z 29 sierpnia 1997r. wymienia 3 grupy czynności bankowych:

1. Czynności zastrzeżone wyłącznie dla banków (czynności bankowe sensu stricte)
2. Czynności dozwolone dla innych podmiotów (czynności bankowe sensu lagro)
3. Działalność inwestycyjna banków

1)     czynności bankowe, które mogą być wykonywane przez bank(zastrzeżone tylko i wyłącznie do dyspozycji banku; wyliczone enumeratywnie): art.5 ustawy prawo bankowe

1.      przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem określonego terminu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów

2.      prowadzenie innych rachunków bankowych

3.      udzielanie kredytów

4.      udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych oraz otwieranie akredytyw

5.      emitowanie bankowych papierów wartościowych

6.      przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych

7.      wydawanie, rozliczanie i umarzanie pieniądza elektronicznego

8.      wykonywanie innych czynności przewidzianych ustawą wyłącznie dla banku w odrębnych ustawach

2)     działalność może być prowadzona przez inne podmioty nie bankowe, ale jeśli tych czynności podejmuje się bank, to stają się czynnościami bankowymi: art.5 ustawy prawo bankowe

1.      udzielanie pożyczek pieniężnych oraz pożyczek i kredytów konsumenckich w rozumieniu przepisów innej ustawy

2.      operacje czekowe i wekslowe oraz operacje, których przedmiotem są warranty

3.      wydawanie kart płatniczych oraz wykonywanie operacji przy ich użyciu

4.      terminowe operacje finansowe

5.      nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych

6.      przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz udostępnianie skrytek sejfowych

7.      wykonywanie czynności obrotu dewizowego

8.      udzielanie i potwierdzanie poręczeń

9.      wykonywanie czynności zleconych związanych z emisją papierów wartościowych

3)     Banki poza wykonywaniem czynności bankowych mogą (operacje, które nie mają charakteru czynności bankowych, nawet gdy podejmuje je bank):

1.      obejmować lub nabywać akcje i prawa z akcji, udziałów innych osób prawnych, jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych

2.      zaciągać zobowiązania związane z emisją papierów wartościowych

3.      dokonywać obrotu papierami wartościowymi

4.      dokonywać zamiany wierzytelności na składniki majątku dłużnika

5.      nabywać i zbywać nieruchomości

6.      świadczyć usługi konsultacyjno-doradczych w sprawach finansowych

7.      świadczyć inne usługi finansowe

Outsourcing usług finansowych

Outsourcing usług finansowych

Ustawa prawo bankowe pozwala na zlecanie świadczenia czynności bankowych podmiotom nie bankowym

Outsourcing usług finansowych prawo bankowe (art. 6a, 6b, 6c)

Prawa i obowiązki

·         Banku i klienta związane z konkretnymi produktami powinny być czytelne dla obydwu stron

·         Muszą być sformułowane na piśmie

·         Nie mają pozostawiać wątpliwości interpretacyjnej czy uznaniowej

·         Klient musi się z nimi zapoznać i potwierdzić ten fakt własnoręcznym podpisem

Zasady realizacji poszczególnych operacji bankowych nazywa się procedurami bankowymi. Procedury opracowywane są przez banki. Muszą być:

·         Z jednej strony czytelne, w miarę proste i łatwe dla klienta

·         Z drugiej strony bezpieczne dla interesów banku

·         Musza być poddawane kontroli wewnętrznej w celu wykluczenia sytuacji naruszającej interes i dobre imię banku

Procedury bankowe przyjmują postać:

·         Ogólnych warunków umów

·         Instrukcji realizacji konkretnych produktów banku (instrukcji służbowych)

·         Regulaminów

Prawo bankowe formułuje wobec banków następujące obowiązki:

1.      utrzymywanie płynności płatniczej

2.      zachowanie należytej staranności w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa powierzonych bankowi środków

3.      zachowanie tajemnicy bankowej

4.      przeciwdziałanie wykorzystywaniu działalności banków dla prania pieniędzy

5.      organizowanie kontroli wewnętrznej, której celem jest wspomaganie procesów decyzyjnych przyczyniające się do zapewnienia skuteczności i wydajności działania banku, wiarygodności sprawozdawczości finansowej, zgodności działania banku z przepisami prawa i regulacjami wewnętrznymi

6.      równe traktowanie wszystkich kontrahentów

7.      publiczne ogłaszanie stosowanych przez bank stawek oprocentowania depozytów, kredytów, prowizji i opłat za usługi bankowe

Czynności bankowe

Czynnościami bankowymi są:

1.      przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem określonego terminu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów

2.      prowadzenie innych rachunków bankowych

3.      udzielanie kredytów

4.      udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych oraz otwieranie akredytyw

5.      emitowanie bankowych papierów wartościowych

6.      przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych

7.      wydawanie, rozliczanie i umarzanie pieniądza elektronicznego

8.      wykonywanie innych czynności przewidzianych ustawą wyłącznie dla banku w odrębnych ustawach

Kredyt

Kredyt

Pieniądz przez system banków komercyjnych trafia do instytucji, które przeznaczają je na konsumpcję i inwestycje. Kredyt jest zyskiem banków, ale obciążonym największym ryzykiem. Jest alternatywną formą inwestowania

Aspekty makroekonomiczne

• Jest istotnym czynnikiem rozwoju produkcji i konsumpcji w gospodarce rynkowej
• Nadmierna ekspansja kredytowa jest czynnikiem zwiększającym inflację

Aspekty mikroekonomiczne

• Jest podstawowym źródłem zysku banków
• Jest to forma stosunku ekonomicznego pomiędzy bakiem a kredytobiorcą, w którym bank przekazuje do dyspozycji kredytobiorcy określoną sumę środków pieniężnych, zaś kredytobiorca zobowiązuje się zwrócić tę kwotę wraz z odsetkami w określonym terminie w przyszłości
• Jest alternatywą pozyskania kapitału obcego
• Wywołuje poważne zagrożenie interesów banku w sytuacji niewypłacalności kredytobiorców

Kryteria klasyfikacji kredytów

Kryteria klasyfikacji kredytów

1. Przedmiot kredytu
• Obrotowe – na nabycie towarów lub materiałów, a po uzyskaniu przychodów ze sprzedaży szybko zwracany
• Inwestycyjne – uzupełnia kapitał własny z przeznaczeniem na zakup nieruchomości lub urządzeń; spłacany ratalnie z przyrostu zysku w długim okresie czasu
• konsumpcyjne
2. Okres kredytowania (krótko-, średnio-, długoterminowe)
3. Sposób korzystania z kredytu
4. Forma kredytu (gotówkowy, bezgotówkowy, dyskontowy, akceptacyjny)
5. Waluta kredytu (złotowe, walutowe)
6. Sposób zabezpieczenia
7. Forma przekazania
8. Metoda udzielania kredytu
9. Kryterium klasyfikowania
• Kredyty na finansowanie bieżącej działalności gospodarczej (płatnicze, obrotowe)
• Kredyt pod dokumenty handlowe (jako zabezpieczenie w międzynarodowym obrocie towarowym)
• Kredyt inwestycyjny (na zwiększanie majątku trwałego, nieruchomości lub papiery wartościowe)
• Kredyt konsumpcyjny
• Kredyt ratalny
10. Forma prawna zabezpieczenia
• Osobiste (za które klient ponosi odpowiedzialność całym swoim majątkiem)
• Rzeczowe (zabezpieczeniem jest konkretna rzecz, co do formy i gatunku)
11. Klasyfikacja
• Kredyty pieniężne
• kredyt w rachunku bieżącym
• kredyt odnawialny
• kredyt dyskontowy
• Kredyty zobowiązaniowe
• gwarancje i awale (poręczenie weksla)
• gwarancje i transakcje dokumentowe (bank gwarantuje otrzymanie zapłaty)
• akredytywa
• inkaso (zapłata po dostarczeniu dokumentów potwierdzających powstanie zobowiązania)
• kredyty akceptacyjne (np. w handlu zagranicznym akceptacja przez bank weksli swojego klienta)